Waga spada, ale co z mięśniami? GLP 1 pod lupą

Leki z grupy agonistów receptora GLP-1 — takie jak semaglutyd (np. Ozempic, Wegovy) czy liraglutyd (np. Saxenda) — zyskały w ostatnich latach ogromną popularność. Przyspieszają uczucie sytości, zmniejszają apetyt i potrafią prowadzić do szybkiej utraty masy ciała. Ale gdy stosuje się je bez właściwego planu żywieniowego, mogą pojawić się nieoczekiwane negatywne skutki — nie tylko utrata tłuszczu, ale także inne tkanek i zaburzenia, które wpływają na codzienne samopoczucie.

Potencjalne negatywne skutki stosowania GLP-1 bez wsparcia żywieniowego

1. Redukcja masy beztłuszczowej i mięśni
   Używanie GLP-1 wiąże się z utratą tkanek beztłuszczowych, w tym mięśni – to nie jest tylko spalanie tłuszczu. Badania pokazują, że część utraconej masy może pochodzić z mięśni szkieletowych, co może wpływać na siłę i funkcjonowanie mięśni.
2. Problemy z funkcją mięśniową i metabolizmem
   Nie tylko masa mięśni może się zmniejszać: niektóre prace naukowe sugerują, że działanie GLP-1 może wpływać na mitochondria w mięśniach, co może teoretycznie zaburzać ich funkcję i produkcję energii.
3. Objawy żołądkowo-jelitowe
   Charakterystyczne dla GLP-1 są efekty ze strony układu pokarmowego: nudności, wzdęcia, zaparcia, zmniejszone tempo opróżniania żołądka – co może obniżać komfort życia i ograniczać przyjmowanie pokarmu.
4. Ryzyko niedoborów składników odżywczych
   Zmniejszony apetyt i niższa ilość spożytego jedzenia mogą prowadzić do deficytów mikro- i makroskładników: mniejszego spożycia białka, witamin, minerałów. To z kolei wpływa na regenerację, dobrą kondycję mięśni i ogólne zdrowie.
5. Przyspieszenie sarkopenii u osób wrażliwych
   U osób starszych lub już zagrożonych niską masą mięśniową terapia GLP-1 może przyspieszać proces utraty mięśni (sarkopenii), co wiąże się z większym ryzykiem osłabienia, złamań lub pogorszenia sprawności.
6. Zmiany w strukturze skóry i wyglądzie zewnętrznym
   Szybka utrata masy ciała (tłuszczu i tkanek beztłuszczowych) może prowadzić do utraty objętości skóry, wiotczenia lub zmniejszonej elastyczności skóry.
7. Zmęczenie i niższy poziom energii
   Ze względu na mniejszy apetyt, deficyt kalorii i redukcję masy beztłuszczowej, wiele osób może odczuwać osłabienie, większą senność czy ogólną utratę witalności. Fizjoterapeuci i specjaliści zwracają uwagę, że mniejsza ilość energii w codziennym życiu może przekładać się na gorszą regenerację i mniejszą chęć do aktywności fizycznej.
8. Potencjalne problemy metaboliczne i długoterminowe ryzyko
   Chociaż GLP-1 to skuteczna terapia, długofalowe skutki utraty tkanek beztłuszczowych mogą wpływać na metabolizm, gęstość kości lub ogólną sprawność organizmu, zwłaszcza jeśli nie są kompensowane przez odpowiednią dietę i ćwiczenia.

Dlaczego brak planu żywieniowego może pogłębiać ryzyko

Bez przemyślanej diety osoba przyjmująca GLP-1 łatwo wpaść w pułapkę „jem bardzo mało”: apetyt jest znacząco zmniejszony, więc zjada się mniej kalorii, ale niekoniecznie proporcjonalnie mniej białka czy witamin. Pojawia się deficyt energetyczny, który bez zabezpieczenia białkiem i składnikami odżywczymi może prowadzić do degradacji mięśni oraz innych tkanek.

Dodatkowo, jeśli osoba nie ma nawyku ćwiczeń oporowych (trening siłowy), mięśnie nie są stymulowane do zachowania swojej masy. To połączenie — niski apetyt + brak siły + ograniczone składniki odżywcze — może spowodować, że utrata masy będzie mniej korzystna niż się wydaje.

Co warto zrobić, aby zminimalizować ryzyko

• Konsultacja z dietetykiem klinicznym: Specjalista pomoże zaplanować dietę bogatą w białko, z odpowiednim balansem kalorii i składników odżywczych, nawet gdy apetyt jest ograniczony.
• Regularna aktywność fizyczna, w tym trening siłowy: Ćwiczenia oporowe pomagają utrzymać mięśnie, poprawiają siłę i wspierają ogólną sprawność.
• Monitorowanie stanu odżywienia: Badania krwi (np. białko, witaminy, elektrolity) i pomiary składu ciała mogą pomóc wychwycić problemy zanim zrobią szkody.
• Uważna obserwacja objawów niepokojących: Zmęczenie, osłabienie, problemy skórne, wahania nastroju — to wszystko może być sygnałem, że dieta wymaga korekty.

Terapia GLP-1, choć bardzo skuteczna w redukcji masy ciała, nie jest wolna od potencjalnych pułapek, zwłaszcza gdy stosowana „na własną rękę” bez wspierającego planu żywieniowego. Bez odpowiedniego odżywiania i aktywności fizycznej łatwo stracić nie tylko tłuszcz, ale też mięśnie oraz inne ważne tkanki — co może prowadzić do zmęczenia, osłabienia, problemów metabolicznych i pogorszenia jakości życia.

Dlatego kluczowym elementem skutecznej i bezpiecznej terapii GLP-1 jest kompleksowe podejście: lek + dieta + ruch + nadzór specjalisty. Dzięki temu można maksymalizować korzyści, a minimalizować ryzyko poważnych skutków ubocznych.

Bibliografia

1. Heerspink HJL, et al. Effect of glucagon‑like peptide‑1 receptor agonists and co‑agonists on body composition: Systematic review and network meta‑analysis. Obesity Reviews. 2024.
2. Li J, et al. The effects of GLP‑1 receptor agonists on body composition in patients with type 2 diabetes, overweight or obesity: A meta-analysis of randomized controlled trials. Diabetes, Obesity and Metabolism. 2025.
3. Shao Q, et al. Effect of GLP‑1 receptor agonists on body composition: a review. Current Opinion in Endocrinology, Diabetes and Obesity. 2025.
4. Zhang Y, et al. Characterizing body composition modifying effects of a glucagon‑like peptide 1 receptor‑based agonist: A meta‑analysis. Diabetes, Obesity and Metabolism. 2024.
5. Hurt RT, et al. A Review of the Effects of Glucagon‑Like Peptide‑1 Receptor Agonists and Sodium‑Glucose Cotransporter 2 Inhibitors on Lean Body Mass in Humans. Nutrients. 2019.
6. Roh C, et al. The Effects of Glucagon‑Like Peptide‑1 Receptor Agonists on Mitochondrial Function Within Skeletal Muscle: A Systematic Review. Journal of Cachexia, Sarcopenia and Muscle. 2025.
7. Ikeda S, et al. Effect of GLP-1 receptor agonist, liraglutide, on muscle in spontaneously diabetic Torii fatty rats. Biochemical and Biophysical Research Communications. 2021.
8. Wang Y, Lan B, et al. GLP-1 receptor agonists and sarcopenia‑related markers in type 2 diabetes: Diabetology & Metabolic Syndrome. 2025.
9. Seijsing J, et al. Weighing the risk of GLP‑1 treatment in older adults: Should we be concerned about sarcopenic obesity? Journal of Geriatric Endocrinology. 2023 (mini‑review
10. Qian S, et al. Glucagon‑like peptide‑1 receptor agonists and sarcopenia‑related markers in diabetes: A systematic review and meta‑analysis. Journal of Diabetes. 2024. PMID: 41187492.
11. Cuthbertson DJ, et al. The Effects of GLP-1 Agonists on Musculoskeletal Health and Orthopedic Care. Journal of Orthopaedic Research. 2024.